Een stadsboulevard is een groene, veilige weg die de stadsmobiliteit bevordert voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer. Lokaal autoverkeer is er mogelijk. Een stadsboulevard verhoogt de veiligheid, verbetert de luchtkwaliteit en maakt de stad aangenamer en toegankelijker. Andere steden zoals Utrecht en Maastricht gingen Gent al voor – en ook in Mechelen beginnen binnenkort al de werken voor een stadsboulevard.
Vandaag is de R40 een onaantrekkelijke, ongezonde en onveilige autoweg, midden in de stad. Vier rijstroken snijden wijken van elkaar af. Voor bewoners is de omgeving weinig aantrekkelijk, en ook voor voetgangers en fietsers laat de situatie veel te wensen over. De lucht maakt ziek, oversteken is onveilig, winkelen onaangenaam. Het is daarom hoog tijd om de R40 grondig aan te pakken. GMF is ervan overtuigd dat een stadsboulevard het leven van duizenden Gentenaars gezonder, veiliger en aangenamer zal maken.
GMF wil in de eerste plaats het debat over de toekomst van de Gentse binnenring (R40) aanwakkeren en de inwoners van onze stad doen dromen. Daarom pleiten we bij het stadsbestuur en de Vlaamse overheid voor een studie naar de praktische haalbaarheid van een stadsboulevard. Stad Gent en de Vlaamse wegbeheerder horen een totaalvisie te ontwikkelen over waar ze naartoe willen met de R40, en hoe de verschillende wegennetten op elkaar aantakken.
Om de R40 om te vormen tot een stadsboulevard is een vermindering van het aantal rijstroken nodig, van 2x2 naar 2x1 rijstroken. Op dit moment rijdt er nog te veel verkeer dat beter langs de R4 kan, de grote ring rond Gent – een evolutie waar het Gentse stadsbestuur al langer op inzet, onder meer met de recente aanleg van de Verapazbrug. Om die verkeersverschuiving te bespoedigen, vraagt GMF het stadsbestuur en Vlaanderen om een verkeersstudie uit te voeren.
Een vlotte passage voor de hulpdiensten, zoals brandweer- en ziekenwagens, is uiteraard essentieel. Het is belangrijk om bij de aanleg van een stadsboulevard rekening te houden met een vrije doorgang voor de hulpdiensten. Het autoverkeer op de R40 zal nog steeds in beide richtingen mogelijk zijn, maar mogelijk met maar één rijstrook in elke richting. De hulpdiensten zouden gebruik kunnen maken van een prioriteitsstrook voor tram en bus. Er zijn nog andere oplossingen mogelijk, zoals een overrijdbare middenberm of een breed fietspad dat in geval van nood gebruikt kan worden. Bovendien zijn opstelzones mogelijk waar de hulpdiensten terechtkunnen bij incidenten. Dat hoort deel uit te maken van het onderzoek waar GMF om vraagt.
Niet alleen blijven handelaars rond de R40 even bereikbaar als ervoor (het autoverkeer kan nog in beide richtingen door), de toegang tot handelaars aan en rond de R40 zou er met een stadsboulevard zelfs op vooruit gaan! Door een verbeterde bereikbaarheid met het openbaar vervoer, veilige fiets- en wandelpaden en een aantrekkelijke groene omgeving zal de passage aanzienlijk toenemen. Dit biedt tal van voordelen voor lokale ondernemers. Terrasje doen langs de boulevard? 't Zal wel zijn!
Het beheer van ringwegen in België behoort tot de gewestbevoegdheden – in dit geval het Vlaamse Gewest. Meer specifiek ligt de beheersverantwoordelijkheid van de R40 bij het Vlaams Agentschap voor Wegen en Verkeer. In dat opzicht ligt de beslissingsbevoegdheid voor een heraanleg van de R40 dus niet bij Stad Gent maar bij de Vlaamse overheid. Het Gentse stadsbestuur heeft wel inspraak en kan de Vlaamse overheid aansporen om actie te ondernemen, of zelf een conceptstudie opzetten. Het stadsbestuur 2019-2024 (cd&v, Groen, Open VLD en Vooruit) was van plan zo'n studie te maken, maar heeft het niet gedaan.
5 kilometer? 8 kilometer? 13 kilometer? … Raad eens!
De R40 is ongeveer 11,5 km lang en bestaat uit 2x2 rijstroken. Door het schrappen van 1 rijstrook van 3,5 meter breed, komt er wel 40.000 vierkante meter vrij (4 hectare, zowat 4 keer de Vrijdagmarkt). Dat is een enorme oppervlakte, midden in het stedelijke weefsel, die kan dienen voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en meer groen. Bovendien kan op verschillende delen van de ring ook de reeds bestaande middenberm geïntegreerd worden in zo’n stadsboulevard.
Daarvoor bestaan op dit moment geen plannen. In het kader van Gentspoort zal de tram wel twee delen van de R40 bedienen, ter hoogte van het Citadelpark tot aan Ter Platen, en van de Kasteellaan over de Dampoort tot het Neuseplein.
Een peperdure autotunnel verwoest niet alleen de omgevingskwaliteit, maar maakt een stadsboulevard ook onmogelijk. De autotunnel betekent een rode loper voor de auto, en maakt de doorstroming van het autoverkeer voor tientallen komende jaren belangrijker dan veiligheid en oversteekbaarheid. De barrière van de R40 zou alleen maar groter worden. Het aanleggen van een autotunnel midden in de stad staat helemaal haaks op de modal shift die alle overheden als doel hebben vooropgesteld.
In het bestuursakkoord 2025-2030 staat: 'We behouden de R40 als volwaardige binnenring en investeren in de leefbaarheid en oversteekbaarheid voor omwonenden.' Met andere woorden: het huidige stadsbestuur (Groen, Voor Gent) toont geen interesse voor een stadsboulevard en denkt dat autodoorstroming en leefbaarheid/oversteekbaarheid met elkaar te rijmen vallen.